"Dierenfotojournalistiek is buitengewoon urgent en relevant voor de problemen van vandaag", zegt Jo-Anne McArthur, een bekroonde Canadese fotograaf, journalist en campagnevoerder.
Ze heeft de term Animal Photojournalism (APJ) bedacht voor een opkomend fotografiegenre dat zich richt op de relatie van mensen met de natuur en de aandacht vestigt op het lijden van miljarden dieren op de planeet door menselijke activiteiten, waaronder fabrieksboerderijen, fokkerijen en dierproeven.
Het misbruik van de natuur is niet alleen slecht voor dieren; het heeft invloed op ons hele leven, van klimaatverandering tot de wereldwijde pandemie (naar verluidt afkomstig van vleermuizen of schubdieren op de Chinese markten voor wilde dieren). McArthur is ook de auteur van Hidden: Animals In The Anthropocene en de oprichter van We Animals Media.
We spraken met haar om fotojournalistiek over dieren te bespreken, en waarom het zo belangrijk is.
Hoe definieer je fotojournalistiek met dieren?
Ik noem het een opkomend genre, voortkomend uit een aantal verschillende soorten fotografie. Natuurfotografie ging veel meer over natuurbehoudsfotografie, maar natuurbeschermingsfotografie sluit nog steeds een aantal dieren uit, namelijk huisdieren en de miljarden dieren in laboratoria en fabrieksboerderijen.
Omdat deze dieren bewust en relevant zijn, neemt Animal Photojournalism ze graag allemaal op. Daarom noemen we ze de ‘verborgen’ dieren, - ze zijn verborgen voor het publieke geweten, verborgen voor de media. We proberen die dieren en verhalen naar voren te brengen.
Het is ook een mix van een beetje conflictfotografie en straatfotografie.
Dierenkwesties treffen iedereen op de planeet. Zie jij APJ als een groeigebied?
Ja, daarom wilde ik dat Animal Photojournalism iets op zichzelf zou betekenen. Journalistiek is meestal nieuw en actueel. Ik wilde het definiëren als iets op zichzelf en als iets dat overlapt met andere actuele belangrijke kwesties.
Zo draagt de bio-industrie bij aan klimaatverandering, het overlapt met arbeidsrechten, het overlapt met menselijke gezondheidsproblemen en met de pandemie op dit moment, die wordt veroorzaakt door ons gebruik van dieren. Dat maakt allemaal deel uit van de definitie.
Wie zou je markeren als geweldige voorbeelden van fotojournalisten met dieren?
Er is een Spaanse fotograaf die het pseudoniem Aitor Garmendia draagt. Hij heeft een aantal prijzen gewonnen en dit jaar bij de World Press Photo-prijzen gewonnen in de categorie Milieu voor zijn onderzoek naar varkenshouderijen.
En er is een Poolse fotograaf, die ook een pseudoniem gebruikt, Andrew Skowron. Deze jongens zijn absoluut meedogenloos en onvermoeibaar in hun werk. Ze produceren veel onderzoekswerk dat wereldwijd door ngo's wordt gebruikt.
Veel foto's van jou en andere dierenfotojournalisten zijn verontrustend om naar te kijken en veel mensen zullen zich willen afwenden. Hoe uitdagend is het als gebied om in te werken?
Ja, we maken geen afbeeldingen voor de muren van mensen. Ze komen soms op muren terecht bij exposities over het onderwerp.
Maar deze beelden zijn grotendeels voor campagnevoerders. Ze zijn voor de opvoeding van de algemene massa. We willen dat ze in grote mediakanalen terechtkomen.
Dat is ons stukje van de puzzel, als het gaat om het veranderen van dingen voor dieren. Journalisten zijn er om het publiek te laten zien wat er achter gesloten deuren gebeurt. We leveren vaak materieel bewijs voor ngo's om het publiek te laten zien.
Deze foto's moeten een verhaal of een boodschap overbrengen en moeten visueel opvallend zijn. Wat is jouw creatieve aanpak en hoe breng je die elementen in balans?
We kunnen praten over een individueel beeld of een verhaal. Fotojournalisten werken aan beide. We willen een verhaallijn. We willen het grote plaatje laten zien.
Wat echt interessant is aan de dierenindustrie, is dat deze dieren elke dag voor miljarden worden gekweekt. We kunnen naar een kippenboerderij of een ketelboerderij gaan, en misschien ontmoeten we 900.000 vogels in alle schuren. Het is absoluut krankzinnig. Dus we willen schaal laten zien, of dat nu met een drone is of met de wilde hoek.
Maar dan willen we ook de individuen laten zien waaruit die miljoenen bestaan. Net als bij oorlogsfotografie, kunnen we ons veel beter verhouden als we oogcontact maken met een individu en hun lijden van dichtbij door de lens zien.
Veel van mijn meest herkenbare afbeeldingen waren beelden waarbij ik eigenlijk van dichtbij een dier ben, met een groothoeklens, dus ik laat het individu naar me kijken, maar laat ook de context en situatie zien waarin dit dier zich bevindt.
Gaat het bij deze fotografie om impact hebben?
Ik wou dat ik mensen een beeld van dierenmarteling kon voorhouden en ze kon laten zeggen: "Oh mijn God, dat doe ik nooit meer."
Maar mensen doen dat niet. Mensen zijn defensief en erg gehecht aan de manier waarop we dingen doen. Ik begrijp dat.
Daarom is het belangrijk om context en verhaal te hebben, samen te werken met ngo's, oplossingen te bieden … Het gaat niet alleen om het veldwerk.
‘Hope In A Dark Forest’, je foto van een oostelijke grijze kangoeroe en baby in de bosbranden in Australië, won de categorie Man & Natuur in Wildlife Photographer of the Year 2022-2023. Was dat een moeilijke foto om te maken?
Ik wist dat die foto een geweldige foto zou worden voordat ik hem maakte. Het staat op een eucalyptusplantage, dus alles stond in rijen.
Door de diagonale rijen kon ik zien dat de kangoeroe er was, en ik begon naar de hoek te lopen die ik wilde.
Ik wilde dwars door de plantage heen schieten. Ik kon de kleuren en de kwaliteit van het licht zien, haar vacht, en ik dacht "Oh nee, oh nee", voor het geval ze bewoog. Ik kwam waar ik moest zijn en ze bleef daar en keek gewoon naar me. Ik nam een foto, maar ik wist dat de foto die ik wilde, was of ik meer oog in oog stond, dus ik hurkte neer. Ik had tijd om een paar foto's te maken, maar toen kaatste ze weg.
Het was een van die momenten waarop je die afbeelding op je harde schijf en in de cloud wilde zetten en er een paar keer een back-up van wilde maken, omdat je weet dat je een aangrijpend moment hebt vastgelegd.
En ja hoor, andere mensen waren het daarmee eens. Die foto is nu redelijk bekend. Het is over de hele wereld gebruikt en gedrukt.
Hidden: Animals In The Anthropocene is nu te koop
Hidden: Animals In The Anthropocene van Jo-Anne McArthur, met afbeeldingen van 40 dierenfotojournalisten en een voorwoord van Joaquin Phoenix, is nu te koop en wordt uitgegeven door We Animals Media.
Klik hier voor meer informatie over het werk van Jo-Anne.
Jo-Anne was ook mede-oprichter van Unbound, een multimediadocumentaireproject over vrouwen in natuurbescherming.
Bekijk de winnaars van de natuurfotograaf van het jaar 2022-2023
10 toptips voor het fotograferen van wilde dieren
De beste koffietafelboeken over fotografie
