Laten we allereerst duidelijk zijn: scherptediepte en bokeh zijn niet hetzelfde. Het woord bokeh wordt echter steeds meer gebruikt om achtergrondvervaging en ondiepe scherptediepte in het algemeen te beschrijven, dus het lijkt erop dat het onderscheid tussen deze twee termen steeds vager wordt (scherptediepte-grapje daar).
Fotografen praten steeds vaker over 'bokeh' terwijl ze eigenlijk een kleine scherptediepte bedoelen, wat de zaken verwarrend maakt. Je kunt lenzen hebben die een zeer geringe scherptediepte bieden maar niet erg mooie bokeh en er zijn lenzen (bijvoorbeeld Leica M-lenzen) die niet de snelste diafragmaopeningen hebben maar wel een mooi 'bokeh'-effect produceren als je uit aandachtsgebieden.
Wat is scherptediepte?
De scherptediepte geeft aan hoe snel dingen onscherp worden voor en voorbij het object waarop je hebt gefocust. Met een geringe scherptediepte is alleen het onderwerp zelf goed scherp en zijn dingen dichterbij of verder weg erg wazig. Met een diepe scherptediepte ziet alles er van heel dichtbij tot ver weg scherp uit - de scherpte valt veel langzamer weg.
De scherptediepte is afhankelijk van de brandpuntsafstand van de lens, het diafragma van de lens en de afstand tot het onderwerp. Langere brandpuntsafstanden, grotere diafragmaopeningen en kortere scherpstelafstanden maken de scherptediepte allemaal ondieper.
Wat is bokeh?
Bokeh is de visuele kwaliteit van onscherpe gebieden. Het heeft niets te maken met hoe onscherp ze zijn of met de scherptediepte, maar met hoe wazige contouren of hoge lichten worden weergegeven. ‘Mooie’ bokeh is een zeer wenselijke kwaliteit in een lens, maar veel mensen gebruiken het nu om een kleine scherptediepte in het algemeen aan te duiden, dus als we proberen deze termen gescheiden te houden, zwemmen we hier misschien tegen de stroom in.
Hoe beïnvloedt de sensorgrootte de scherptediepte?
Elke lensexpert zal je vertellen dat een lens dezelfde scherptediepte heeft, ongeacht de grootte van de sensor, en ze hebben gelijk.
Maar dit mist een cruciaal punt. We kiezen lenzen vanwege hun beeldhoek, en op een kleinere sensorcamera heb je een kortere brandpuntsafstand nodig om dezelfde beeldhoek te krijgen. En kortere brandpuntsafstanden betekenen meer scherptediepte.
De camera's en lenzen die we hebben getest
We hebben dezelfde scène gemaakt met drie verschillende camera's met 35 mm-equivalente lenzen die kunnen fotograferen met f / 2:
- Olympus OM-D E-M5 Mark III met M.Zuiko Digital 17mm f / 1.8-lens. Sensorgrootte MFT, cropfactor 2x, effectieve brandpuntsafstand 34 mm.
- Fujifilm X100V met vaste Fujinon 23mm f / 2 lens. Sensorgrootte APS-C, cropfactor 1,5x, effectieve brandpuntsafstand 35 mm.
- Sony A7R II met Sigma 35mm f / 2 DG DN Contemporary, sensorgrootte full frame, geen cropfactor, effectieve brandpuntsafstand 35 mm.
Verschillen in scherptediepte bij f / 2
We hebben deze opnamen genormaliseerd voor witbalans en belichting, maar voor elke opname werd hetzelfde scherpstelpunt gebruikt - het gezicht van de grotere rode pop - en al deze opnamen zijn gemaakt bij f / 2.
We hebben deze drie afbeeldingen vervolgens verticaal naast elkaar in Photoshop op een 4K-monitor geplaatst, zodat u ze goed kunt vergelijken - u kunt op de rechterbovenhoek van de onderstaande schermafbeeldingen klikken om een grotere versie te zien.
De resultaten zijn erg interessant. Zelfs als de opnamen zijn uitgezoomd zodat ze het venster vullen, kun je zien dat hoewel alle drie de opnamen een wazige achtergrond hebben, die in de Olympus-opname (links) minder wazig is dan de Fujifilm-opname (midden) en de Sony-opname (rechts ) is vager dan de andere.
Hier is dezelfde vergelijking, maar met de afbeeldingen ingezoomd om de verschillen duidelijker te laten zien. Als je van maximale achtergrondonscherpte houdt, is de Sony hier de duidelijke winnaar, maar de Fujifilm is bijna net zo goed en de Olympus is in orde.
Het is niet allemaal goed voor grote sensoren. We hebben de twee kleinere poppen opzettelijk voor en achter de grotere geplaatst, en je kunt zien dat niet alleen de achtergrond wazig is - deze zijn ook onscherp geworden.
De scherptediepte is behoorlijk meedogenloos. Je kunt een kleine scherptediepte benutten als je voorzichtig bent, maar alles in het beeld dat je scherp wilt, moet zich op exact dezelfde afstand van de camera bevinden.
Maar wat als u scherptediepte WILT?
We hebben dezelfde test opnieuw gedaan, maar op f / 11. De meeste lenzen gaan naar f / 16 of f / 22, maar we ontdekten in onze laboratoriumtests dat diffractie-effecten zichtbaar worden bij de meeste lenzen bij f / 16 en hoger, dus dat zou je waarschijnlijk niet willen doen als je het zou kunnen vermijden.
Bij f / 11 is het vrij duidelijk dat de Olympus meer scherptediepte produceert dan de Fujifilm en veel meer dan de Sony.
Als we inzoomen, zijn de verschillen nog beter te zien. Als we zowel ons onderwerp als onze achtergrond scherp wilden, komt de Olympus daar het dichtst bij. Het is nog steeds niet helemaal scherp, maar vanaf normale kijkafstanden is het scherp genoeg om de details van de lampen op de achtergrond te herkennen.
Het is niet zo goed voor de full-frame Sony. Zelfs bij f / 11 is die achtergrond nog steeds wazig. De full-frame sensor is het beste voor ultra-ondiepe scherptediepte, maar het wordt een probleem als je maximale bijna-tot-verre scherpte nodig hebt.
Kunt u de verschillen berekenen?
Jij kan! Er zijn complexe wiskundige formules om dit uit te werken, die suggereren dat er een verschil van ongeveer 1 stop is tussen Micro Four Thirds en APS-C en nog een stop tussen APS-C en full-frame.
De berekeningen zijn allemaal erg goed, maar lukt dit in de praktijk? Het doet! We hebben onze testscène gemaakt bij elk diafragma van f / 2 tot f / 11 met elke camera, en vervolgens de achtergrondvervaging voor elk beeld vergeleken om het lensopening en de scherptediepte ‘equivalenten’ voor de drie formaten te bepalen.
Hier zijn onze resultaten. We begonnen met het Olympus f / 2-beeld (links) en vonden het Fujifilm-beeld dat een vergelijkbare mate van achtergrondonscherpte gaf (f / 4) en deden hetzelfde met de Sony-beelden (f / 5.6).
De afbeelding ziet er niet precies hetzelfde uit, maar de markeringsschijven op de achtergrond hebben dezelfde grootte, wat waarschijnlijk de meest nauwkeurige meting is die we waarschijnlijk zullen krijgen in deze keukentafeltest.
Top vijf van afhaalrestaurants voor scherptediepte
- Grotere sensoren geven een kleinere scherptediepte omdat je langere brandpuntsafstanden gebruikt om dezelfde beeldhoeken te krijgen.
- Full-frame sensoren zijn geweldig voor een kleine scherptediepte, maar kan moeilijk zijn als u zoveel mogelijk scherptediepte nodig heeft.
- Kleinere lenzen zijn niet zo goed voor een kleine scherptediepte, maar maak het gemakkelijker om bijna tot ver scherpte te bereiken.
- Een f / 2-lens op Micro Four Thirds geeft scherptediepte equivalent aan f / 2.8 op een APS-C camera en f / 4 op full frame.
- Als je een f / 2 lens wilt matchen op een full frame camera, zou je een f / 1.4-lens nodig hebben op APS-C en een f / 1.0-lens op Micro Four Thirds.
• Beste lenzen voor bokeh
• Beste 35 mm lenzen
• Wat is een prime-lens?
• Wat is scherptediepte?
